Historia Studenckiego Ruchu Naukowego

StartHistoria Studenckiego Ruchu...

Historia studenckiego ruchu naukowego wg prof. Jacka Manitiusa

Wedle opinii niektórych moich rozmówców, założone na początku istnienia Akademii Lekarskiej, Koło Medyków i Farmaceutów, zajmowało się m. in. koordynacją działania kół naukowych przy poszczególnych zakładach teoretycznych i klinikach. Ściśle z tym Kołem była związana działalność Bratniej Pomocy, która również wydawała skrypty, w okresie, kiedy dostęp studentów do podręczników w pierwszych powojennych latach był bardzo ograniczony.

W tym najwcześniejszym czasie działalności naukowej zarówno samej Uczelni, jak i studentów, studencki ruch naukowy koncentrował się wokół poszczególnych zakładów i klinik. Pracujący tam studencki, w obliczu brakującej wówczas kadry nauczającej nie tylko prowadzili badania naukowe, ale nierzadko spełniali rolę pierwszych nauczycieli akademickich dla swoich rówieśników.

Przez kolejne lata istnienia Uczelni, pomimo przeróżnych wahań nastrojów i zmian w życiu politycznym naszego kraju istota działalności studenckiego ruchu naukowego w latach 50-tych nie zmieniła się. W tamtym okresie czasu pieczę nad studenckim ruchem naukowym sprawował Prorektor ds. Nauki.

Ukoronowaniem działalności naukowej studentów, było zorganizowanie w 1959 r. przez kol. Andrzeja Myśliwskiego, pierwszego przeglądu studenckich prac naukowych. Wydarzenie to było najprawdopodobniej pierwszą konferencją naukową Studenckiego Towarzystwa Naukowego AMG, odbyła się ona w sali im Rydygiera.

Kolega Andrzej Myśliwski w latach 1959-60 pełnił funkcję przewodniczącego Studenckiego Towarzystwa Naukowego. We wcześniejszej kadencji tą samą funkcję pełnił kol. Edmund Welc. W 1959 roku koledzy Tadeusz Michalik i Andrzej Myśliwski pracujący wówczas w Studenckim Kole Naukowym przy Zakładzie Histologii zdobyli pierwszą nagrodę na I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Studentów Akademii Medycznych w Warszawie. Również w tamtym okresie działalności STN zawarto jeżeli nie pierwszą, to na pewno jedną z pierwszych w historii STN AMG umowę dotyczącą wymiany naukowej studentów.

W kolejnych latach 1960-61 przewodniczącym STN Naszej Uczelni był kol. Jerzy Kossak. W latach 1962-64 kolega Jerzy Kossak był Przewodniczącym Komitetu Koordynacyjnego Studentów Akademii Medycznych (KKSAM) przy Radzie Naczelnej ZSP. Dzięki działalności KKSAM Polska w 1957 roku przystąpiła do International Federation of Medical Students Associations (IFMSA). W tym czasie jedynie Jugosławia i Polska były jedynymi krajami spośród państw socjalistycznych, które należały do IFMSA. Dzięki przynależności do IFMSA studenci medycyny mieli praktyczną możliwość korzystania z wyjazdów zagranicznych w ramach praktyk wakacyjnych.

W sierpniu 1964 roku odbyło się w Gdańsku Generalne Zgromadzenie IFMSA. Wtedy to wydarzenie było ogromnym wyróżnieniem dla wszystkich studentów działających w studenckim ruchu naukowym. Kolega Andrzej Kopacz (1961-62) był następnym przewodniczącym STN, a w latach 1962-64 pełnił tę funkcję kol. Andrzej Snarski. W tym czasie odbywały się Ogólnopolskie Konferencje Naukowe Studentów Akademii Medycznych podczas których studencki naszej Uczelni zdobywali najwyższe wyróżnienia: 1960 r., Kraków – kol. Jerzy Waśkiewicz; 1961 r., Lublin – kol. Krystyna Kilkowska; 1962 r., Białystok – kol. kol. Krystyna Kilkowska, Józef Zienkiewicz.

Niezależnie od działalności naukowej Studenckie Towarzystwo Naukowe wspólnie z Komisją Nauki ZSP zajmowało się opiniowanie podań studentów AMG starających się o stypendia naukowe, wyjazdy na praktyki zagraniczne czy też kwalifikowali prace na ogólnopolskie studenckie konferencje naukowe.

Kolejnymi przewodniczącymi Studenckiego Towarzystwa Naukowego AMG byli: Marta Miechowska, Elwira Żuk, Wiesława Nyka, Andrzej Hellmann, Jerzy Lasek, Marek Dominiczak, Jacek Witkowski, Robert Karwasz, Janusz Moryś, Jacek Bigda, Benedykt Dancewicz, Jacek Kaczmarek, Marcin Sadowski, Radosław Szczęch, Krzysztof Kędziora, Lucjanna Mionskowska.

Spod patronatu Prorektora ds. Nauki Studenckie Towarzystwo naukowe przeszło do Komisji Nauki ZSP. Już jako agenda Komisji Nauki ZSP Studenckie Towarzystwo Naukowe AMG zorganizowało I Uczelnianą Konferencję Kół Naukowych w marcu 1964 roku. Od tamtego czasu corocznie organizowano konferencje naukowe STN, na których przedstawiano prace studenckich kół naukowych Wydziałów Lekarskiego i Farmaceutycznego. Najlepsze prace, które nagradzano na konferencji uczelnianej, były następnie przedstawiane na konferencjach ogólnopolskich STN. Wiele z nich na tym forum uzyskiwało najwyższe wyróżnienia.

W 1966 roku powołano kuratora Studenckiego Towarzystwa Naukowego, który z ramienia Uczelni miał patronować działalności Towarzystwa. Prof. Ewa Boj była kuratorem w latach 1966-1976, w latach 1976-9-1991 – prof. Zbigniew Gruca, a od 1991 roku do chwili obecnej – dr hab. Jacek Manitius. Niezależnie od ogólnouczelnianych konferencji, Studenckie Koła Naukowe przy poszczególnych klinikach i zakładach organizowały konferencje tematyczne np.: Krwotoczna martwica trzustki – SKN przy I Klinice Chirurgii Ogólnej, kwiecień 1979 r.

Od 1988 r. organizowane są corocznie przez SKN przy Klinice nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Ogólnopolskie Studenckie Konferencję Kardiologiczne. Od 1993 roku, regularnie co rok, uczelniane konferencje STN przybrały formę imprez międzynarodowych, a w roku 1995 zorganizowano III Międzynarodową Studencką Konferencję Naukową wspólnie z Wydziałem Biotechnologii.

Studenci w ramach swojej działalności naukowej byli również od roku 1976 współorganizatorami obozów społeczno-naukowych, które odbyły się w Dębnicy Kaszubskiej, Prabutach, Ornecie, Bytowie. W trakcie tych obozów, studenci nie tylko prowadzili badania naukowe, ale również pracowali pod nadzorem asystentów AMG w miejscowych przychodniach i oddziałach szpitalnych.

Za swoją działalność w środowisku gdańskim Studenckie Towarzystwo Naukowe AMG zostało wyróżnione w 1987 roku nagrodą Czerwonej Róży. Natomiast osobowość prawną Towarzystwo uzyskało w maju 1993 roku i dzięki temu może prowadzić działalność gospodarczą. Jest to bardzo korzystne, ponieważ dzięki temu STN zdobywa fundusze, przynajmniej na częściowe pokrycie kosztów swojej działalności.

Na osobną uwagę zasługuje niezwykle prężnie działające koło naukowe studentów Wydziału Farmaceutycznego: SKN przy Zakładzie Chemii Organicznej (opiekunowie: Józef Sawlewicz, Henryk Foks, Barbara Milczarska) pierwsze prace wykonane przez studentów w tym zakładzie pochodzą z lat 1955/56. Natomiast SKN przy tym Zakładzie powstał już w 1951 roku i był przypuszczalnie pierwszym tego typu kołem na Wydziale Farmaceutycznym AMG. Prace wykonywane przez studentów tego koła dotyczą syntezy związków heterocyklicznych o potencjalnym działaniu fizjologicznym i były one wygłaszane również na posiedzeniach Gdańskiego Towarzystwa Naukowego oraz Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego. Spośród bardzo wielu prac wyróżnionych i nagrodzonych na uczelnianych jak i ogólnopolskich konferencjach naukowych szczególnie należy podkreślić działalność kol. Danuty Pancechowskiej (I nagroda na VIII Uczelnianej Konferencji STN, Gdańsk 1971; I nagroda na XIII Ogólnopolskiej Konferencji Kół Naukowych Akademii Medycznych, Białystok 1972), kol. Marii Koteckiej (I nagroda na XII Ogólnopolskiej Konferencji Kół Naukowych, Wrocław 1971). Poza tym na Ogólnopolskich Konferencjach Studenckich Kół Naukowych nagrody zdobywali koleżanki i koledzy: Krystyna Wisterowicz, Maria Koczan, Jan Felczak (Wrocław 1966), Barbara Buksińska, Roman Kaliszan (Katowice 1967), Aleksandra Panowicz (Poznań 1969). Studencki tego koła byli również organizatorami obozów kajakowych, imprez, które integrowały środowisko naukowe studentów. Za swoją działalność byli wielokrotnie wyróżnieni nagrodą Czerwonej Róży (I miejsce w latach: 1975, 1976, 1977 II miejsce: 1969, 1971). Poza tym w latach 1977 i 1978, w ramach konkursu ogłoszonego przez Polskie Towarzystwo Chemiczne, Koło zostaje uznane za najlepiej pracujące w środowisku gdańskim.

SKN przy Zakładzie Chemii Toksykologicznej (opiekunowie: Witold Seńczuk, Jerzy Krechniak, Maria Cempel, Wojciech Czarnowski). Działalność Studenckie Koło Naukowe przy tym zakładzie rozpoczęto w 1964 roku. Profil naukowy prac prowadzonych przez studentów w tym kole dotyczył wielu zagadnień szczególnie zaś: toksyczności środków ochrony roślin, zawartości związków toksycznych i ekspozycja na nie w niektórych zakładach pracy woj. gdańskiego. W ramach swojej działalności naukowej studenci poświęcili wiele miejsca również zagadnieniom dotyczącym metodyki badań naukowych takich jak: immmunoelektroforeza białek, chromatografia cienkowarstwowa, porównanie metod oznaczania pozostałości pestycydów w płynach biologicznych. Prace te były wielokrotnie nagradzane na konferencjach uczelnianych jak i ogólnopolskich: W. Makówka, H. Mionskowski (II Uczelniana Konferencja STN, Gdańsk 1965); W. Czarnowski, J. Grocholski, A. Denko., J. Przybyłowska (III Uczelniana Konferencja STN, Gdańsk 1966); B. Dokowicz, St. Łukasiuk (VIII Ogólnopolska Konferencja Studenckich Kół Naukowych, Katowice 1967); A. Presz, Ł. Giełżyn (IX Ogólnopolska Konferencja Studenckich Kół Naukowych, Warszawa 1972).

Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iż studenci SKN przy Zakładzie Chemii Toksykologicznej byli organizatorami bardzo wielu obozów naukowych podczas których zajmowali się badaniami nad zanieczyszczeniem środowiska pracy niektórych zakładów pracy. Kolejne obozy były organizowane: Czarna Woda (1965), Wieżyca (1966, 1967), Czarlin (1968, 1969, 1970), Borzechowo (1971), Czarlin (1972), Pisz (1974), Ruciane-Nida (1975), Dębnica Kaszubska (1976), Pisz (1978), Ostrów Mazowiecka (1979), Bytów (1980). Za badania przeprowadzane na niektórych z wymienionych obozów studentów nagradzano na studenckich konferencjach naukowych: Wrocław 1974, Gdańsk 1975, Interfarm-Sosnowiec 1980.

Również Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Chemii Toksykologicznej było laureatem I miejsca w Uczelnianym konkursie Czerwonej Róży w latach: 1965, 1967, 1968, 1969. Również w 1969 roku zdobyło I nagrodę Czerwonej Róży w środowisku. Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Chemii Analitycznej współpracowało z Kołem Naukowym Chemików Uniwersytetu Jagiellońskiego w ramach programu Wisła. W ranach tej współpracy przeprowadzono pomiary zanieczyszczenia Wisły metalami ciężkimi.

Pragnę serdecznie podziękować wszystkim osobom, które zechciały pomóc mi w zebraniu i dostarczeniu materiałów do tego skromnego opracowania. Szczególnie gorąco dziękuję niżej wymienionym osobom: prof. Wojciechowi Czarnowskiemu, prof. Zbigniewowi Grucy, prof. Andrzejowi Hellmannowi, prof. Andrzejowi Kopaczowi, dr Jerzemu Kossakowi, prof. Kazimierzowi Krajce, dr Piotrowi Lassowi, prof. Andrzejowi Myśliwskiemu, dr Wiesławie Nyce, prof. Ryszardowi Piękosiowi.